Krzesła siodłowe - co mają wspólnego jeźdźcy i specjaliści biurowi?

Co to jest krzesło typu siodło?

Krzesło siodłowe na pierwszy rzut oka przypomina siodło jeździeckie. Jego siedzisko jest podzielone na dwie ruchome części lub zaokrąglone, uformowane tak, by wymuszać otwartą pozycję bioder i wyprostowaną sylwetkę. Nie znajdziesz tu szerokiego, wysokiego oparcia ani podłokietników. Kluczowe jest aktywne siedzenie i zaangażowanie mięśni głębokich. Krzesła tego typu pojawiły się w gabinetach lekarskich i stomatologicznych, a z czasem trafiły również do biur i pracowni, czyli wszędzie tam, gdzie trzeba długo siedzieć, zachowując mobilność i prawidłową postawę.

Jeśli chcesz zobaczyć, jak to wygląda w praktyce, zobacz hokery, które wspierają postawę jeździecką. Niektóre z nich możesz dopasować do wzrostu, pozycji nóg, a nawet stylu biurka.

"Pozycja zerowa” - kiedy ciało ustawia się samo
W stanie nieważkości (np. u astronautów) ciało przyjmuje tzw. pozycję neutralną: lekkie zgięcie bioder i kolan, łagodne ustawienie łopatek, naturalna lordoza w lędźwiach. To właśnie ta pozycja - wynikająca z braku napięcia - uznawana jest za najbardziej zrównoważoną. Krzesło siodłowe pomaga do niej dążyć nawet przy grawitacji.

Naturalna pozycja - taka, którą ciało wybiera samo

Siedzisko siodłowe wspiera tzw. pozycję aktywną, półsiedzącą - czyli taką, w jakiej nasze ciało samo się układa, kiedy nie działa na nie grawitacja. Tę „pozycję zerową” zaobserwowano u astronautów w stanie nieważkości oraz u ludzi unoszących się swobodnie w wodzie. To właśnie ta „domyślna” pozycja ciała jest najbardziej naturalna i najmniej obciążająca dla kręgosłupa. Kiedy siedzisz, od ułożenia miednicy zależy, co zrobi kręgosłup. Jeśli miednica się zapada (czyli pochyla do tyłu), plecy automatycznie się zaokrąglają, barki opadają, a głowa pochyla się do przodu, przez co plecy się garbią. Siedząc na siedzisku siodłowym:

• miednica pochyla się do przodu (jak w pozycji stojącej)
• kolana układają się niżej niż biodra (kąt między tułowiem a udami zbliżony do 135°, nie jak na klasycznym krześle 90°)
• kręgosłup sam ustawia się w literę S bez wysiłku mięśni
• ciężar ciała rozkłada się na kościach siedzeniowych, nie na udach i plecach
• nie ma nacisku na dolny odcinek kręgosłupa
• przyjmowana na krześle postawa poprawia krążenie, pogłębia oddech, redukuje napięcia.

W efekcie - ciało siedzi, ale jakby chciało się poruszać, gotowe do działania.

(źródło: Neutral Body Posture in Spaceflight)

Dla kogo są krzesła siodłowe?

Nie każde krzesło biurowe wspiera ciało tak, jak powinno. Standardowe fotele często ograniczają swobodę ruchu. Z kolei rozbudowane modele ergonomiczne bywają drogie i mało elastyczne, dopasowane do jednej pozycji, nie do dynamicznej pracy. Krzesło siodłowe to kompromis między aktywnym siedzeniem a funkcjonalnością. Sprawdza się w wielu zawodach, szczególnie tam, gdzie liczy się precyzja, mobilność i długotrwały komfort.

Praca siedząca - biuro, home office, laboratorium

To dobry wybór dla osób, które spędzają przy biurku wiele godzin i czują, że klasyczny fotel już nie wystarcza. Krzesła siodłowe pomagają ograniczyć ból pleców, poprawić postawę i zapobiec sztywnieniu ciała. Kiedy co chwilę musisz sięgać po coś, przesiadać do drugiego blatu albo po prostu wstawać, hoker siodłowy ułatwia każdy z tych ruchów.

Gabinety - stomatolodzy, kosmetolodzy, fizjoterapeuci

W tych zawodach liczy się precyzja i mobilność. Siodło pozwala na szybkie ruchy, obracanie się bez obciążania kręgosłupa i długie, bez wysiłkowe utrzymywanie wyprostowanej sylwetki. Niektóre modele mają siedzisko obracające się wokół własnej osi oraz oparcie, które można wykorzystać jako podłokietnik, co pozwala wygodnie podeprzeć ręce podczas precyzyjnych czynności, np. zabiegów czy pracy z pacjentem.

Osoby z problemami kręgosłupa

Krzesła siodłowe polecane są osobom z dolegliwościami w odcinku lędźwiowym lub bocznymi skrzywieniami. Wymuszając prawidłowe ułożenie miednicy, pomagają w profilaktyce i codziennym odciążaniu kręgosłupa. To dobre rozwiązanie także dla osób wracających po kontuzji lub szukających alternatywy dla klasycznego fotela, który tylko pozornie „trzyma plecy”.

Jeźdźcy i ergonomiści - więcej ich łączy, niż dzieli

I jeździec, i ergonomista wiedzą, że dobra postawa to nie luksus tylko warunek, żeby ciało działało tak, jak trzeba. Krzesło siodłowe pomaga odciążyć lędźwia, poprawia krążenie, wspiera mięśnie głębokie i ułatwia oddychanie. A to przekłada się nie tylko na komfort, ale też na koncentrację, energię i samopoczucie. Czasem naprawdę wystarczy zmienić sposób, w jaki siedzisz, żeby cała reszta zaczęła działać lepiej.